దక్ష ప్రజాపతి 84 మంది కుమార్తెల మూలం మత్స్య పురాణంలో వివరించబడింది. దీని ప్రకారం, దక్ష ప్రజాపతి కంటే ముందు, సంకల్పం, దర్శనం స్పర్శ ద్వారా మాత్రమే సృష్టి ఉద్భవించింది. దక్ష ప్రజాపతి నుంచి సృష్టి పురుషుడు, స్త్రీ కలయికచే నిర్వహించబడడం మొదలైంది. బ్రహ్మ దేవుడు దక్ష ప్రజాపతిని కర్తలను సృష్టించమని ఆదేశించాడు. సంకల్ప దర్శనం, స్పర్శ ద్వారం, దేవతలు, ఋషులు, పాముల సృష్టి కారణంగా జీవుల ప్రపంచం విస్తరించిన సమయంలో పురాణాల ప్రకారం దక్షుడు పాంచజని గర్భం నుంచి వెయ్యి మంది కుమారులకు జన్మనిచ్చాడు
మత్స్య పురాణం ప్రకారం దక్ష ప్రజాపతి బ్రహ్మ దేవుడు మానసపుత్రుడు. అందుకే విశ్వ సృష్టికి సంబంధించిన పనికి కూడా అతను బాధ్యత వహించాడు. దక్షుడు త్రిమూర్తులలో స్తితికారకుడైన.. దేవతలకు ఆరాధ్యదైవమైన శ్రీ మహా విష్ణువు గొప్ప భక్తుడు. దక్ష ప్రజాపతికి మొత్తం 84 మంది కుమార్తెలు. మత్స్య పురాణంలోని ఐదవ అధ్యాయంలో ఈ అమ్మాయిలందరి పుట్టుక వివరాలు ఉన్నాయి.
దక్ష ప్రజాపతి ఎవరంటే? దక్షప్రజాపతి బ్రహ్మదేవుని కుడి బొటనవేలు నుంచి ఉద్భవించాడు. అయితే కల్పాంతరంలో అతను ప్రచేత కొడుకు అయ్యాడు. దక్ష ప్రజాపతి స్వయంభువ మనువు కుమార్తెలైన ప్రసూతి, వీరని వివాహం చేసుకున్నాడు. శ్రీమద్ భగవత్ మహాపురాణం ప్రకారం మొదటి జన్మలో దక్షుడు బ్రహ్మ కుమారుడు. రెండవ జన్మలో వైవస్వత మన్వంతరంలో ప్రాచీనబర్హి కుమారుడైన ప్రచేతావుకి దక్ష ప్రజాపతి జన్మించాడు. అతను మహారాజ వీరన్ కుమార్తె అసిక్నిని వివాహం చేసుకున్నాడు. దక్షుడు మొత్తానికి 30,000 కుమారులకు జన్మనిచ్చారు. మత్స్య పురాణం ప్రకారం మొత్తం 84 మంది కుమార్తెలు ఉన్నారు. వారిలో ప్రసూతికి 24 మంది కుమార్తెలు, వీరానికి 60 మంది కుమార్తెలు ఉన్నారు.
నైపుణ్యం కలిగిన అమ్మాయి జనన కథ దక్ష ప్రజాపతి 84 మంది కుమార్తెల మూలం మత్స్య పురాణంలో వివరించబడింది. దీని ప్రకారం, దక్ష ప్రజాపతి కంటే ముందు, సంకల్పం, దర్శనం స్పర్శ ద్వారా మాత్రమే సృష్టి ఉద్భవించింది. దక్ష ప్రజాపతి నుంచి సృష్టి పురుషుడు, స్త్రీ కలయికచే నిర్వహించబడడం మొదలైంది. బ్రహ్మ దేవుడు దక్ష ప్రజాపతిని కర్తలను సృష్టించమని ఆదేశించాడు. సంకల్ప దర్శనం, స్పర్శ ద్వారం, దేవతలు, ఋషులు, పాముల సృష్టి కారణంగా జీవుల ప్రపంచం విస్తరించిన సమయంలో పురాణాల ప్రకారం దక్షుడు పాంచజని గర్భం నుంచి వెయ్యి మంది కుమారులకు జన్మనిచ్చాడు. వీరిని హర్యశ్వులు అని పిలుస్తారు. ఈ కుమారులను ప్రతిచోటా ప్రయాణించి, భూమి విస్తీర్ణాన్ని అర్థం చేసుకుని.. మీ సోదరులను కనుగొని, ఆపై తిరిగి వచ్చి విశ్వాన్ని సృష్టించాలని నారదుడు హర్యశ్వులందరికీ చెప్పాడు. నారదుడి ఆజ్ఞ మేరకు అందరూ వివిధ మార్గాల్లో వెళ్లారు కానీ ఎవరూ తిరిగి రాలేదు. దీంతో దుఃఖంలో ఉన్న దక్షుడిని బ్రహ్మ ఓదార్చాడు మళ్లీ దక్షుడు, అసిక్ని మళ్లీ మరో వెయ్యి మంది కుమారులను ( శబలాశ్వలు ) జన్మ నిచ్చారు. ఆ తర్వాత భూమి విస్తీర్ణం చూసి రమ్మంటే వారు కూడా తిరిగి రాలేదు.
60 మంది అమ్మాయిల జననానికి మూలం దక్ష ప్రజాపతి ద్వారా పుట్టిన కుమారులను నాశనం అయిన తరువాత దక్ష ప్రజాపతి విరాణి గర్భం నుండి 60 మంది కుమార్తెలకు జన్మనిచ్చాడు. తన కుమార్తెలను దక్షుడు ధర్మానికి 10, కశ్యపునికి 13, చంద్రుడికి 27, అరిష్టనేమికి 4, కృషాశ్వనికి 2, భృగునందన శుక్రుడికి 2 , మహర్షి అంగీరసకు ఇద్దరు కుమార్తెలను ఇచ్చి వివాహం జరిపించాడు.
శివుని భార్య దక్ష్ ప్రజాపతికి మొత్తం 84 మంది కుమార్తెలు ఉన్నారు, అయితే వీరిలో 24 మంది కుమార్తెలు ప్రసూతి గర్భం నుండి జన్మించారు. పుట్టిన 24 మంది ఆడపిల్లల్లో తల్లి సతి ఒకరు. శివుని భార్య సతి. దక్షయజ్ఞ సమయంలో అగ్నిలో దూకి దహనం అయింది.
