పురాణాల ప్రకారం, సృష్టికర్తగా పిలువబడే బ్రహ్మ దేవుడు శివునికి వ్యతిరేకంగా చేసిన పాపాల నుండి విముక్తి పొందాలని కోరుకున్నాడు. ఈ కారణంగా అతను “రుద్రయాగ” నిర్వహించటానికి ఈ స్థలాన్ని “వేదిక” లాగా సిద్ధం చేసాడు. అందుకే దీనికి “అంతర్వేది” అని పేరు వచ్చింది. బ్రహ్మదేవుడు రుద్రయాగంలో భాగంగా నీలకంఠేశ్వరుని విగ్రహాన్ని అక్కడ ప్రతిష్ఠించాడు. దీనికి ముందు, వశిష్ఠ మహర్షి ఇక్కడ గోదావరి నది శాఖను సృష్టించి, దానిపై ఆశ్రమాన్ని స్థాపించాడు. తరువాత, హిరణ్యాక్షుని కుమారుడైన రక్తవిలోచనుడు శివుడిని ప్రసన్నం చేసుకోవడానికి వశిష్ట నది ఒడ్డున పదివేల సంవత్సరాలకు పైగా తపస్సు ఆచరిస్తాడు. భగవంతుడు రక్తవిలోచనుని తపస్సుకు సంతోషించి అతనిని ఒక కోరికతో అనుగ్రహించాడు. రక్తవిలోచనకు చాలా అసాధారణమైన కోరిక ఉంది – యుద్ధంలో తన శరీరం నుండి నేలపై పడే రక్తపు బిందువుల వల్ల తడిసిన ఇసుక రేణువుల సంఖ్య, తనంత బలం, శక్తితో సమాన సంఖ్యలో రాక్షసులను ఉత్పత్తి చేయాలని, వారు తనకు సహాయం చేసేవిధంగా వరం కోరతాడు. ఈ వరగర్వంతో లోక కంటకుడై రక్తావలోచనుడు యజ్ఞయాదులు చేసే బ్రాహ్మణులను, గోవులను హింసించేవాడు. ఇది ఇలా ఉండగా ఒకసారి విశ్వామిత్రుడుకి వశిష్ఠుడుకి ఆసమయంలో జరిగిన సమరంలో విశ్వామిత్రుని ఆజ్ఙపై ఈ రక్తావలోచనుడు వచ్చి బీభత్సం సృష్టించి, వశిష్ఠుడి నూరుగురు కుమారులను సంహరిస్తాడు. తన కుమారులు హత్యకు గురైనప్పుడు బ్రహ్మలోకంలో ఉన్న వశిష్ట మహర్షి, తన ఆశ్రమానికి తిరిగి వచ్చి నరసింహ స్వామి అనుగ్రహం కోసం ప్రార్థించాడు.
” ప్రహ్లాద వరదం విష్ణుం నృసింహం పరదైవతం.
శరణం సర్వలోకానామాపన్నారతి నివారణం.”
వశిష్ఠ మహర్షి శ్రీ మహావిష్ణువును ప్రార్థించగా మహావిష్ణువు లక్ష్మీ సమేతుడై, గరుడవాహనంపై నరహరి రూపుడై రక్తావలోచనుని సంహరించడానికి వస్తాడు. నరహరి సుదర్శనంను ప్రయోగించినప్పుడు, శివుడు ఇచ్చిన వరం ప్రకారం రక్తావలోచనుడి రక్తం పడిన ఇసుకరేణువుల నుంచి వేలాది రాక్షసులు జన్మించి, ఇంకా బీభత్సం సృస్టిస్తారు. నరహరి ఈ విషయం గ్రహించి, తన మాయాశక్తిని ఉపయోగించి, రక్తావలోచనుని శరీరం నుండి పారిన రక్తం అంతా నేలపై పడకుండా రక్తకుల్య అనే నది లోకి ప్రవహించేటట్లు చేసి రక్తావలోచనుడిపై సుదర్శనచక్రాన్ని ప్రయోగించి సంహరిస్తాడు. ఈ రక్తావలోచనుని సంహరించడం చేసిన తరువాత, వశిష్ఠుని కోరిక పై నరహరి ఇక్కడ లక్ష్మీనృసింహస్వామిగా వెలిశాడు. ఈ రక్తకుల్య లోనే శ్రీమహావిష్ణువు అసురులను సంహరించిన తన చక్రాయుధంను శుభ్రపరచుకొన్నాడని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. ఈ రక్తకుల్యలో పవిత్రస్నానం చేస్తే సర్వపాపాలు పోతాయి అని చెబుతారు.
ఆలయ ప్రాముఖ్యత
అంతర్వేది ఆలయం నది, సముద్రం కలిసే ప్రదేశంలో ఉన్నందున దీనిని ద్వీప దేవాలయంగా పిలుస్తారు. ఈ ఆలయం మరొక ప్రత్యేకత, ప్రధాన దైవం శ్రీ లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి విగ్రహం భారతదేశంలోని అన్ని దేవాలయాలకు అత్యంత సాధారణమైన తూర్పు వైపుకు బదులుగా, ఇక్కడ పశ్చిమం వైపుగా ఉంటుంది చూస్తున్నారు. ఈ ఆలయం పదిహేనవ లేదా పదహారవ శతాబ్దంలో నిర్మించబడింది. ఈ ఆలయ ప్రధాన దైవం విష్ణువు 10 అవతారాలలో ఒకటిగా వర్ణించబడింది. అంతర్వేది ఆలయ నిర్మాణం బాగా తెలిసిన దక్షిణ భారత ఆలయ నిర్మాణ రూపాన్ని అనుసరిస్తుంది. ఇది ఒక ప్రముఖమైన “గోపురం”, ప్రాంగణం, “గర్భ గ్రహ” పై ఎత్తైన “విమానం” కలిగి ఉంది. ఆలయ గోడలు, విగ్రహాలు గొప్ప, శక్తివంతమైన రంగులతో అలంకరించబడ్డాయి. తద్వారా అన్ని విగ్రహాలకు జీవం పోసింది.
అంతర్వేది ఆలయంలో ఆకట్టుకునే 5 అంతస్తుల “విమాన గోపురం” ఉంది. ఆలయ ప్రవేశ ద్వారం వద్ద, ఒక గరుడ విగ్రహం, భక్త ఆంజనేయుడు ఇరువైపులా చూడవచ్చు. ఆలయ గర్భగుడి పైకప్పుపై తాటి ఆకుమీద శ్రీకృష్ణుని విగ్రహం “వటపత్ర సాయి” ఉంది. ఈ విగ్రహం ఒకే రాతితో చెక్కబడింది. శ్రీ లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి ఒడిలో కూర్చున్న లక్ష్మీ దేవి విగ్రహాన్ని వీక్షించవచ్చు.
ఆలయానికి తూర్పు వైపున, గోడలో రాజ్యలక్ష్మి దేవి, వెంకటేశ్వర స్వామి విగ్రహం ఉంది. ఉత్తరాన భూదేవి, రంగనాధ స్వామి ఉన్నారు. సంతాన గోపాల స్వామి, కేశవ స్వామి గోడకు పశ్చిమాన చివరగా దక్షిణం వైపున ఆచార్యులు, ఆళ్వార్ల సన్నిధి (చిన్న దేవాలయాలు), చతుర్భుజ (నాలుగు చేతులతో) ఆంజనేయుడు విగ్రహాలు ఉన్నాయి. ఈ ఆలయంలో బ్రహ్మ, విష్ణు, శివుని విగ్రహాలు కూడా ఉన్నాయి. నీలకంఠేశ్వర (శివుడు) దేవాలయం కూడా ఉంది, ఇది గోదావరి ఒడ్డుకు దాదాపు సమీపంలో ఉంది, దీనిని వశిష్ట గోదావరి అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ దేవతను శ్రీ రాముడు ప్రతిష్ఠించాడని, బ్రహ్మ స్వయంగా పూజించాడని నమ్ముతారు. ఈ ప్రదేశాలలో స్నానాలు చేసి దానధర్మాలు చేసిన తర్వాత తమకు పునర్జన్మ ఉండదనే నమ్మకంతో భక్తులు వస్తారు. గయలో, గంగా నది తీరాలలో జరిగే వేడుకల మాదిరిగానే పూర్వీకులకు ఆచార వ్యవహారాలను నిర్వహించడానికి ప్రజలు ఇక్కడకు వస్తారు.
ముఖ్యమైన ప్రదేశాలు
సముద్రతీరం:వశిష్టానది సముద్రంలో కలిసే ప్రాంతం నుండి మొదలయ్యే అంతర్వేది సముద్రతీరం దాదాపు నాలుగు కిలోమీటర్లమేర ఉంటుంది. సర్వితోటలు, సముద్రపు మొక్కలతోనూ అందంగా ఉండే తీరం ఇది.
అన్న చెళ్ళెళ్ళ గట్టు (: సముద్రములో వశిష్ట నది కలిసే చోటును అన్న చెళ్ళెళ్ళ గట్టు అంటారు. ఇక్కడ సముద్ర నీటి మధ్య కొంత భాగం గట్టు మాదిరిగా పొడవుగా ఇసుకమేట వేసి ఉంటుంది. దానికి అటువైపు ఇటువైపు నీరు వేరువేరు రంగులలో ఒకవైపు స్వచ్ఛంగా, మరొకవైపు మట్టిగా కనిపిస్తుంది. సముద్ర ఆటు పోటులలో కూడా ఇలాగే ఉండటం ఇక్కడి ప్రత్యేకత
వశిష్ట నది: అంతర్వేది దేవాలయానికి కొంచెం దూరంగా సముద్రతీరానికి దగ్గరగా ఈ వశిష్టాశ్రమం ఉంది. రక్తకుల్య నది:మహా విష్ణువు సుదర్శనచక్రాన్ని ప్రయోగించి సంహరిస్తాడు. రక్తావలోచనుని శరీరం నుండి పారిన రక్తం అంతా నేలపై పడకుండా మాయాశక్తి ద్వారా నేలమీద పడకుండా రక్తకుల్య అనే నది లోకి ప్రవహించేటట్లు చేసి రక్తావలోచనుడి దురాలోచనకు అడ్డుకట్ట వేసాడు.
చక్రతీర్థం; చక్రతీర్థ రాక్షసులందరినీ సంహరించిన తర్వాత భగవంతుడు తన చక్రాయుధాన్ని కడిగిన ప్రదేశం.
వశిష్టాశ్రమం:అంతర్వేది దేవాలయానికి కొంచెం దూరంగా సముద్రతీరానికి దగ్గరగా ఈ వశిష్టాశ్రమం ఉంది. ఈ ఆశ్రమం వికసించిన కమలం మాదిరిగా నాలుగు అంతస్తులుగా నిర్మించారు. చుట్టూ సరోవరం మధ్య కలువపూవు ఆకారంలో ఈ ఆశ్రమం అత్యంత అద్భుతమైన కట్టడం. దీనికి సమీపంగా ద్యానమందిరం, పఠనాశాల, యోగశాల, విశ్రాంతి మందిరం మొదలగునవి ఉన్నాయి. యాత్రికుల విశ్రాంతి కొరకు నిర్మించిన పర్ణశాలల వంటి అందమైన కట్టడాలు ఉన్నాయి.
గుర్రాలక్క: నరసింహస్వామి సోదరిగా భావించే అశ్వరూడాంభిక ఆలయం ప్రధాన దేవాలయానికి ఒక కిలోమీటరు దూరములో ఉంది. మాయాశక్తి గుర్రాన్ని స్వారీ చేసిందని, అందుకే దీనిని ‘అశ్వారూఢంబ’ లేదా ‘గుర్రాలక్క’ అని పిలుస్తారు.
లైట్ హౌస్:దేవాలయానికి దక్షిణంగా సముద్రతీరానికి దగ్గరగా దీపస్తంభం (లైట్ హౌస్) ఉంది. దీనిని బ్రిటిష్ పాలకుల కాలంలో కట్టినట్టుగా చెపుతారు
ప్రముఖ ఉత్సవాలు
ఈ ఆలయంలోమాఘ శుద్ధ సప్తమి నుండి మాఘబహుళ పాడ్యమి వరకు కల్యాణమహోత్సవం, జేష్ట శుద్ధ ఏకాదశిలో శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి కల్యాణం, వైశాఖ శుద్ధ చతుర్దశి సందర్భంగా శ్రీ నరసింహ జయంతి ప్రముఖ ఉత్సవాలు జరుగుతాయి.
రైలు ద్వారా
దేవాలయానికి సమీపములో 20 కి.మీ. దూరములో నర్సాపురం రైల్వే స్టేషన్ ఉంది.
ప్రైవేట్ మరియు పబ్లిక్ సంస్థలు రాష్ట్రంలోని అన్ని ప్రధాన మరియు చిన్న నగరాలు నుండి నర్సాపురం వరకు బస్సులను నడుపుతున్నారు. శ్రీ లక్ష్మి నరసింహ స్వామి దేవస్థానం(అంతర్వేది) నర్సాపురం నుండి 20 కి.మీ. దూరములో ఉంటుంది. నర్సాపురం నుండి దేవాలయానికి పడవలో వెళ్లాల్సి ఉంటుంది.
By Air:
దేవాలయానికి సమీపములో 109 కి.మీ. దూరములో రాజమండ్రి జాతీయ విమానాశ్రయము ఉంది.
ఎగ్జిక్యూటివ్ ఆఫీసర్,
శ్రీ లక్ష్మి నరసింహ స్వామి వారి దేవస్థానం, అంతర్వేది, సఖినేటిపల్లి మండలం, తూర్పు గోదావరి, పిన్ కోడ్ 533 252,
