ఆలయాల్లో నవగ్రహ ప్రదక్షిణలు చేయడం హిందూ సంప్రదాయంలో భాగం. గ్రహ దోష నివారణకు, శుభ ఫలితాల కోసం భక్తులు భక్తిశ్రద్ధలతో ఈ ప్రదక్షిణలు చేస్తారు. అయితే, ప్రదక్షిణలు పూర్తి కాగానే చాలామందిలో ఒక సందేహం తలెత్తుతుంది.. ‘కాళ్లు కడుక్కోవాలా?’ ఈ చిన్న ప్రశ్న వెనుక అనేక నమ్మకాలు, ఆధ్యాత్మిక నియమాలు దాగి ఉన్నాయి. ఈ విషయంలో సరైన ఆచారమేమిటి, పండితులు ఏం చెబుతున్నారు అనే వివరాలు తెలుసుకుందాం.
నవగ్రహాల ప్రదక్షిణలు చేసిన తర్వాత కాళ్లు కడుక్కోవాల్సిన అవసరం లేదు. వాస్తవానికి, మంత్ర శాస్త్రం ప్రకారం నవగ్రహాలకు ప్రదక్షిణ చేశాక కాళ్లు కడుక్కోవాలనే నియమం లేదు. ఇలా కాళ్లు కడుక్కోవడం వల్ల నవగ్రహాల అనుగ్రహం కూడా తగ్గిపోయే అవకాశం ఉంటుందని కొందరు ఆధ్యాత్మిక పండితులు చెబుతుంటారు.
సాధారణంగా, ఆలయంలోకి ప్రవేశించే ముందు శుచిగా ఉండాలి కాబట్టి కాళ్లు కడుక్కుంటారు. కానీ దేవతా దర్శనం లేదా ప్రదక్షిణలు చేశాక కాళ్లు కడుక్కోవడం అనేది సరైన పద్ధతి కాదు. ఇది ఆరాధన చేసిన పుణ్య ఫలాన్ని దూరం చేస్తుందని భావిస్తారు. ఆలయానికి వెళ్లే ముందు స్నానం చేసి, పరిశుభ్రమైన దుస్తులు ధరించాలి.
నవగ్రహాలను నేరుగా తాకకూడదు.
నవగ్రహ ప్రదక్షిణలు చేసేటప్పుడు ‘ఆదిత్యాయ చ సోమాయ మంగళాయ బుధాయ చ గురు శుక్ర శనిభ్యశ్చ రాహవే కేతవే నమ:’ వంటి మంత్రాలను స్మరించడం మంచిది.
ప్రదక్షిణలు పూర్తయ్యాక నవగ్రహాలకు వీపు చూపకుండా వెనుకకు రావాలి.
నవగ్రహ పూజ లేదా అభిషేకం తర్వాత పురోహితులు సూచిస్తే తప్ప, సాధారణంగా కాళ్లు కడుక్కోవాల్సిన అవసరం లేదు. ముఖ్యంగా శని గ్రహానికి తైలాభిషేకం చేసినప్పుడు కొందరు కాళ్లు కడుక్కోమని చెప్పడం ఆచారం.
కాబట్టి, నవగ్రహ ప్రదక్షిణలు చేశాక కాళ్లు కడుక్కోకూడదనేది చాలామంది పండితులు, శాస్త్రవేత్తల అభిప్రాయం.
ప్రదక్షిణ విధానం:
సంఖ్య: సాధారణంగా 9 లేదా 11 ప్రదక్షిణలు చేయాలి. వీలుకాకపోతే కనీసం 3 ప్రదక్షిణలు చేయవచ్చు.
ప్రారంభం: నవగ్రహ మంటపంలోకి ప్రవేశించేటప్పుడు సూర్యుడిని చూస్తూ లోపలికి రావాలి. ప్రదక్షిణలు సాధారణంగా ఎడమ వైపు నుంచి (చంద్రుని వైపు నుంచి) మొదలుపెట్టి కుడి వైపునకు చేయాలి.
నమస్కారం: ప్రదక్షిణలు చేస్తున్నప్పుడు ప్రతి గ్రహానికి అనుగుణంగా మంత్రాలను (ఉదాహరణకు: “ఆదిత్యాయ చ సోమాయ మంగళాయ బుధాయ చ గురు శుక్ర శనిభ్యశ్చ రాహవే కేతవే నమః” వంటివి) స్మరించాలి.
తాకకూడదు: నవగ్రహ విగ్రహాలను నేరుగా తాకకూడదు. వీలైనంత వరకు తాకకుండా ప్రదక్షిణలు చేయాలి. ప్రదక్షిణలు పూర్తయిన తర్వాత నవగ్రహాలకు వీపు చూపకుండా వెనుకకు రావాలి.
మొత్తం ప్రదక్షిణలు: 9 ప్రదక్షిణలు పూర్తి చేసిన తర్వాత, ప్రత్యేకంగా రాహువు, కేతువుల కోసం మరో రెండు ప్రదక్షిణలు (అంటే మొత్తం 11) చేస్తే మంచిదంటారు.
ఆలయ నియమాలు:
శివాలయాల్లో: నవగ్రహాలు ఎక్కువగా శివాలయాలలో ఉంటాయి. ఆలయంలోకి ప్రవేశించినప్పుడు ముందుగా నవగ్రహాలను దర్శించాలి. ఆ తర్వాత గర్భాలయంలో ఉన్న మూలవిరాట్ (ప్రధాన దేవత) దర్శనం చేసుకుని తీర్థ ప్రసాదాలు తీసుకోవాలి. కొన్ని సంప్రదాయాల ప్రకారం, నవగ్రహ ప్రదక్షిణ చేసిన తర్వాతే మిగిలిన దేవాలయాల ప్రదక్షిణలు చేయాలి.
